Miałem przyjemność udzielić krótkiego wywiadu dla Radia Słupsk. Byłem odpytywany w temacie: Dlaczego tak wielu ludzi zakłada działalność gospodarczą i ponosi porażkę?

Poniżej znajdziecie link do nagrania oraz transkrypcję.

Piotr Głowacki: Zapraszam na rozmowę z psychologiem biznesu Andrzejem Staszczukiem ale i sportu. Z tym jednak, że sport zostawiamy na boku, a zajmować się będziemy biznesem. To Andrzej Staszczuk rozmawiał ze Słupskimi biznesmenami na bardzo ciekawy temat: dlaczego tak wielu ludzi podejmuje działalność gospodarczą i dlaczego tak wiele osób ponosi porażkę? Odpowiedzi na te pytania nie są wcale łatwe.

Andrzej Staszczuk: Rzeczywiście nie są łatwe ponieważ są statystyki, które dość jasno pokazują, że 25 % nowych firm upada przed upływem 1 roku, a z tych które pozostaną w kolejnych latach 33 % firm upada przed upływem 2 roku, a jeszcze idąc dalej, te które przetrwały 2 rok, 44% kończy swoją działalność przed upływem 3 lat, co daje tak sumarycznie po około 5 latach – 80 % firm upada. Więc człowiek się zastanawia – dlaczego tak jest, ale też co zrobić żeby taka firma nie upadła. Powodów może być bardzo dużo, między innymi brak prawidłowej oceny wielkości rynku zbytu produktów, brak doświadczenia, brak produktów, czy chociażby taka podstawowa umiejętność jaką jest sprzedawanie, bo też trzeba umieć konkretnie wdrożyć do pracy przedsiębiorcy. Może to też być brak cierpliwości. Natomiast ja ze swojej strony psychologa biznesu mówię o tym że, skoro rozumiesz pracę specjalisty, rozumiesz też jak działa firma wykonująca usługi specjalistyczne. I to jest podstawowy błąd ponieważ bardzo dużo przedsiębiorców, którzy zaczynają są specjalistami. Czyli pracując w firmie myślą, że będą potrafili pracować nad firmą, a dwie zupełnie różne sprawy. Dając przykład Fryzjer, który jest znakomitym specjalistą, zakładając własną firmę nagle uświadamia sobie, że obcinanie włosów i stylizowanie fryzur, to tylko jeden z wielu obowiązków, które należy wykonać. Właściwie jego mniejsza część. I tu zaczynają się schody. Krótko mówiąc – swoboda bycia własnym, szefem staję się błyskawicznie zmorą. I trzeba się w odpowiedni sposób się przygotować do bycia przedsiębiorcą czyli zadać sobie pytania, przeczytać wiele książek, a do tego też posłuchać doświadczonych osób, ale też zmienić swój sposób myślenia na taką jaką rolę ma przedsiębiorca.

P.G.: Czy trzeba mieć określone predyspozycje, cechy charakteru, które pomagają w tym brnięciu w biznes i oddalają widmo porażki?

A.S.: Rzeczywiście wiele osób się zastanawia nad tym jakie to powinny być predyspozycje i właściwie nie ma takich badań, które pokazują jednoznacznie, że potrzebna jest taka predyspozycja, czy taka predyspozycja, natomiast są pewne rzeczy, które pomagają, pewne nastawienie, które pomaga. To jest systematyczność, wytrwałość, ale też nastawienie na to, żeby cały czas się uczyć i być taką osobą która przechodzi osobistą transformację i zdobywa kolejne informacje, umiejętności, ale też zaczyna postrzegać rzeczy w nowy sposób, czyli wyciąga wnioski na podstawie własnych błędów, chociaż ja zachęcam do tego, aby wyciągać wnioski na podstawie błędów innych, to jest tzw. sprytne uczenie się. Więc w ten sposób można rozwijać swoją firmę ale też zastanawiać się gdzie i dokąd zmierzam bo punkt docelowy pokazuje nam tą osobistą motywację na przykład do tego, aby pokonywać osobiste porażki, pokonywać przeszkody.

P.G.: Ludzie uwielbiają spokój wokół siebie, jest duża grupa tych, która chętnie po zakończeniu pracy nie myśli o niej, ale jest to chyba niemożliwe akurat w biznesie i podejmując tego typu decyzje trzeba liczyć, że o tej własnej firmie trzeba myśleć 24 godziny na dobę, a nawet i dłużej.

A.S: Rzeczywiście wiele osób będąc na etacie, myśli o tym, żeby uwolnić się od szefa. Kiedy kończą etat to rzeczywiście tak się dzieje natomiast kiedy zakładamy przedsiębiorstwo okazuje się, że naszym szefem jest klient. Klient który ma do nas oczekiwania 24 h na dobę więc pierwsze 2 lata mówi się o tym, że pracuje się prawie nieustannie. Natomiast dojrzały przedsiębiorca, który dobrze zaplanował przed założeniem przedsiębiorstwa swoją ścieżkę rozwoju firmy myśli o tym jak postawić procesy, myśli o tym jak będzie się rozwijać jego firma, jakie osoby chce zatrudnić i dokąd zmierza. Wszystkie te rzeczy pozwalają na to, że ten czas się później uwalnia. Nie jest możliwe żeby pracować 24 h na dobę ponieważ potrzebny jest odpoczynek, regeneracja, czy też dobre nawodnienie się, dobre jedzenie i też takie rzeczy później odbijają się na tym, że w ciągu 2, 3 lat zamykamy naszą działalność gospodarczą. Także jest wiele czynników, które wpływa na to, że firmę trzeba utrzymać, rozwinąć ją, mieć satysfakcjonujący dochód, ale to trzeba najpierw odpowiednio przemyśleć. Ja zawsze zachęcam do tego, aby wziąć kartkę, długopis, zapisać istotne rzeczy, a potem pokazać osobom bardziej doświadczonym, które zadadzą odpowiednie pytania, albo dadzą informację zwrotną.

P.G: Pan wspomniał o tym czynniku planowania, a czy w biznesie wszystko można zaplanować?

A.S: No jak pokazuje ostatni rok, oczywiście, że nie ponieważ pandemia totalnie wywróciła biznesy i właściwie kompetencją, która jest dzisiaj najważniejsza, najistotniejsza to jest bieżąca, adekwatna reakcja na sytuację, dlatego ja zachęcam do takiej elastyczności, natomiast życie i doświadczenie pokazuje, że człowiek, który ma więcej wiedzy, informacji, kompetencji jest w stanie odnaleźć się w określonych okolicznościach lepiej czyli potrzebujemy się uczyć, potrzebujemy się zmieniać, aktualizować. Wtedy jest większe prawdopodobieństwo, bo my cały czas mówimy o prawdopodobieństwie, że nam się uda. Krótko rzecz ujmując, jeżeli jesteś osobą bardziej kompetentną, bardziej świadomą, bardziej wykształconą, zwiększasz prawdopodobieństwo tego, że twoja firma wypali.

P.G.: Czy zetknął się Pan z sytuacją osób, które podejmowały działalność gospodarczą, a później paraliżował ich strach?

A.S: Strach nieustannie determinuje wiele działań i właściwie jak pracuję z przedsiębiorcami, to strach jest nieodłączną częścią rozwijania działalności gospodarczej i pracowania we własnej firmie, nad własną firmą ponieważ jest lęk przed porażką, lęk przed oceną. One z jednej strony potrafią część osób motywować do tego żeby podejmować działania, które zmierzają do tego, żeby tak się nie stało, a z drugiej strony ten strach paraliżuje i od tego właśnie są psycholodzy biznesu, którzy pomagają przejść przez ten strach, wyjść poza strefę komfortu, zaprzyjaźnić się trochę ze strachem, obejrzeć się trochę w lustrze i podjąć odpowiednie działania mentalne, ale też w realnym świecie, po to żeby firma jak najlepiej działała.

P.G.: A kto na pewno nie powinien podejmować działalności gospodarczej żeby uniknąć tego widma porażki?

A.S: Szuka się takich czynników oczywiście osobowościowych, które zmniejszają szansę i prawdopodobieństwo tego, że firma wyjdzie. Na pewno warto zadać sobie pytanie: czy ty lubisz pracować nad własną firmą? Kiedy nie lubisz sprzedawać innym to warto się zastanowić czy chcesz prowadzić firmę bo w dużej mierze własna firma to jest obsługa klientów, to jest sprzedawanie produktów, to jest mówienie o korzyściach, rozpoznawanie potrzeb, szereg umiejętności, które prowadzą do tego żeby wyeksponować swoje produkty i ludzie dość często nie lubią się tym zajmować, wolą się skupić na pracy specjalisty czyli jeżeli jestem świetnym fryzjerem to ja się chcę skupić na tym, nie na tych związanych z prowadzeniem firmy. Dlatego warto się zastanowić przed założeniem firmy: czy ja będę w stanie sprzedawać? Czy ja będę w stanie organizować? Czy będę w stanie być przedsiębiorcą, menedżerem, nie tylko specjalistą? Czyli czy będę w stanie wyjść do ról innych niż do tej pory?

P.G: To co? Etat czy własna działalność gospodarcza?

A.S: To pytanie powinien sobie każdy zadać po przeanalizowaniu korzyści i minusów etat ma swoje plusy i minusy, a z drugiej strony jest przedsiębiorstwo i ono ma podobnie. I kiedy rozpiszemy sobie to na kartce trzeba podjąć świadomą decyzję. Ja zawsze zachęcam do brania odpowiedzialności czyli Ty jako osoba dorosła, będąca świadoma pewnych czynników, podejmij decyzję, ja za Ciebie tego nie zrobię